Түркістан – тек Қазақстанның ғана емес, бүкіл түркі әлемінің киелі орталығы. Қалаға келген әрбір адам әуелі Қожа Ахмет Ясауи бабаның кесенесін көруге асығады. Кесене ғасырлар бойы талай тарихтан сыр шертті, түрлі кезеңдердің қиянаттары мен ауыртпалықтарын бастан өткерді.
Қазіргі таңда кесене кешегі қиын кезеңдерден аман шыққан, қайта қалпына келтіріліп, туристер мен зияратшыларға ашық. 1999 жылы мұражай қызметкерлерінің зерттеулері арқасында кесене және оның айналасына жерленген хандар мен ел жақсылардың есімдері толық анықталып, жаңғыра бастады. Бүгінгі таңда кесененің қорымында 162 адам жерленгені белгілі, әрі бұл сан әлі де арта түседі деп күтілуде.
Тарихи деректерге сүйенсек, ХҮ ғасырдың аяғынан бастап Қожа Ахмет Ясауи кесенесі Дешті Қыпшақ хандары мен ханымдарының пантеонына айналған. Мұнда Әбілқайыр ханның әйелі, Ұлықбектің қызы Рабия Сұлтан Бегім және Әбілқайыр ханның шөберелері Құл-Мұхаммед сұлтан мен Мастура хатун жерленген. Кейінгі ғасырларда қазақ хандары, сұлтандары, батырлар мен билер де кесене төңірегінен мәңгілік орын тапты. Мысалы, ХҮІІ-ХҮІІІ ғасырларда Тәуке хан, Есім хан, Жәңгір хан, Жолбарыс хан, Семеке хан мен Әбілмәмбет ханның сүйектері осында қойылған. Соңғы зерттеулер кесене төңірегінде 21 хан, 4 сұлтан, 26 би, 49 батыр және 61 игі жақсының жерленгенін дәлелдеді.
Түркиялық құрылысшылардың жүргізген күрделі жөндеу жұмыстары кесене ішіндегі сүйектерді дұрыс орналастыруға мүмкіндік беріп, тарихи деректер мен рухани мұраны сақтап қалуға сеп болды. Бүгінгі күні Түркістанға келетін туристер мен зияратшылар осы рухани ортаға тартылып, бабалар рухынан рухани күш алады.
Туризм басқармасының басшысы Нұрдәулет Медеуовтың айтуынша, Түркістан тек тарихи және діни орындарымен ғана емес, мәдени және рухани өмірімен де туристерді баурайды. Қалаға келетін әрбір саяхатшы қазақ хандарының, ұлы тұлғалардың тарихымен танысып, киелі орындарды аралай отырып, түркі әлемінің рухани астанасының тынысын сезінеді.
Түркістан – тарих пен мәдениет, дәстүр мен заман талабын тоғыстырған ерекше қала. Қаладағы туризмді дамыту жобалары тек экономикалық тұрғыдан емес, рухани және мәдени миссиясы бойынша да үлкен мәнге ие. Киелі шаһарға ағылған туристер саны жыл сайын артып келеді, бұл өңірдің халықаралық туристік бағыт ретінде танылуына жол ашуда.
Қорытындылай келе, Түркістан – тек тарихи кесене мен архитектуралық ескерткіштер ғана емес, бүкіл түркі әлемінің рухани мұрасы мен мәдениетін сақтаушы, туристерді баурайтын ерекше қала. Бабалар рухы қаланың әрбір бұрышында өмір сүріп, келушілерге рухани азық болып, туризм саласының жаңа тынысын ашады.
