Назарбаев Университетіне қарасты Ақылды жүйелер мен Жасанды интеллект институты (ISSAI) қазақ тілін цифрлық кеңістікте дамыту бағытында маңызды қадамдар жасап отыр. Жақында аталған институт қазақ тіліне негізделген бес бірдей жасанды интеллект жобасын таныстырды. Бұл жобалар – «Ойлан», «Мәңгісөз», «Тілсинк», «Бейнеле» және «Мәңгітас» деп аталады. Олардың барлығы үш тілде жұмыс істеуге қабілетті болғанымен, басты ерекшелігі – қазақ тіліндегі сапалы және терең мағлұмат ұсыну мүмкіндігінде.
Бұл жоба пайдаланушы сұраныстарын тек кириллицада емес, латын қарпінде де қабылдап, нақты әрі релевантты жауаптар ұсына алады. Бұл, әсіресе, латын қарпіне көшу үдерісінде жүрген Қазақстан үшін маңызды жаңалық. Ойлан – қазірдің өзінде білім беру мен іздеу салаларында кеңінен қолданылуы мүмкін интеллектуалдық жүйе.
Мәңгісөз жобасы аудионы төрт тілде (қазақ, орыс, ағылшын, түрік) дыбыстап, синхронды аударма жасауға бейімделген. Бұл жүйе медиа, білім беру, халықаралық форумдар мен конференцияларда қазақ тілінің орнын нығайтуға сеп бола алады. Мәтіннен дыбысқа және кері бағытта да жұмыс істеуі – технологиялық жетістіктің айғағы.
Мәтіндік сұранысқа жауап ретінде мәдени ерекшеліктерді ескере отырып, көрнекі контент жасау мүмкіндігі – Бейнеле жобасының басты артықшылығы. Мысалы, қазақ халқының тұрмысы, ұлттық нақыштағы заттар мен салт-дәстүр көріністерін визуализациялау арқылы бұл жүйе мәдени мұраны сақтау мен ілгерілетуде таптырмас құрал болмақ.
«Мәңгітас» – білім беру және мемлекеттік секторға арналған жүйе
Бұл жүйе жасанды интеллектті мектептер мен мемлекеттік мекемелерде кеңінен қолдану үшін әзірленіп отыр. Атап айтқанда, құжаттарды автоматты өңдеу, ісқағаздарын басқару, оқу үдерісін оңтайландыру сияқты салаларда тиімді пайдалануға жол ашылады. Бұл жоба мемлекеттік тілді нығайту мен технологиямен ұштастырудың нақты көрінісі.
ISSAI атқарушы директоры Ербол Әпсалямовтың айтуынша, институт алдағы уақытта мультимодалдық модель әзірлеуді жоспарлап отыр.
Жасанды интеллект жобалары – тек технология емес, ұлттық болмыс пен тілді сақтаудың жаңа тәсілі. Қазақ тілінде жасанды интеллект жасау арқылы еліміз өзінің дербес цифрлық кеңістігін қалыптастырып, болашақ ұрпаққа сапалы контент пен тең мүмкіндіктер ұсына алады. Назарбаев Университетінің бұл бастамалары – сол жолдағы маңызды және тарихи бетбұрыс.
