Шымкент – Қазақстанның үшінші мегаполисі ретінде соңғы жылдары цифрлық технологиялар мен заманауи басқару құралдарын тиімді енгізіп келе жатқан қала. Қоғамдық қауіпсіздік пен білім беру, денсаулық сақтау, көлік, экология және инфрақұрылым салаларындағы ахуалды бақылау мен жедел шешім қабылдауға мүмкіндік беретін тетіктер — қала тұрғындарының өмір сапасын жақсартуға бағытталған стратегиялық қадамдардың көрінісі.
Осы ретте, 2025 жылғы 27 тамызда Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту министрі Ғани Бейсембаевтың Шымкент қаласына жасаған жұмыс сапары барысында қалалық Жедел басқару орталығының (ЖБО) жұмысымен танысуы — білім беру процесін тиімді басқарудың жаңа деңгейіне қадам басудың айқын белгісі болды.
Министр сапар аясында Шымкент қаласы әкімдігі ғимаратында орналасқан Жедел басқару орталығына барды. Аталған орталық — қаланың түрлі секторларындағы процестерді нақты уақыт режимінде бақылап, тиісті мемлекеттік құрылымдарға жедел ақпарат жеткізуді қамтамасыз ететін цифрлық басқару алаңы.
ЖБО қызметі білім беру мекемелеріндегі қауіпсіздік пен тәртіпті сақтау, мектептердегі бейнебақылау жүйесін үйлестіру, оқу процесінің тәртіппен жүруін қадағалау және басқа да маңызды мәселелерге тікелей ықпал етеді. Қазіргі таңда орталықта қала аумағындағы 700-ден астам мектеп пен балабақша бақылау жүйесіне қосылған.
Ғани Бейсембаевқа ЖБО мамандары білім беру нысандарындағы бейнебақылау камераларының орналасуы, сандық карталар, шұғыл әрекет ету алгоритмдері, тәуекелдерді болжау құралдары бойынша жан-жақты таныстырылым жасады.
Министр білім беру саласында қауіпсіз ортаны қалыптастыру — тек техникалық құрал-жабдықтармен емес, ақпараттық технологиялардың тиімді интеграциясы арқылы жүзеге асатынын атап өтті. Бұл ретте ЖБО-ның ықпалы ерекше.
— Заманауи мегаполис жағдайында білім беру мекемелеріндегі қауіпсіздікті тек дәстүрлі тәсілдермен қамтамасыз ету жеткіліксіз. Біз нақты уақыттағы бақылау, жедел әрекет ету және тәуекелдерді алдын ала болжауға мүмкіндік беретін цифрлық басқару жүйелерін толыққанды енгізуге тиіспіз, — деді министр.
ЖБО тек оқиғаларды бақылап қана қоймай, ақпаратты жүйелеу, сараптау және болашақтағы жағдайларды болжамдау бойынша да тиімді құралға айналып отыр. Мұндағы деректер негізінде білім беру саласына қатысты:
мектепке келу/келмеу динамикасы,
оқу жүктемесінің тиімділігі,
инфрақұрылымдық жүктемелер,
қауіпсіздік деңгейі сынды көрсеткіштер талданып, басқарушылық шешімдер қабылданады.
Орталықтың мүмкіндіктерін көрген Ғани Бейсембаев бұл тәсілді еліміздің өзге өңірлеріне кезең-кезеңімен енгізу қажеттігін атап өтіп, «цифрлық трансформация – білім сапасын басқарудың басты ресурсы» екенін баса айтты.
Сапар соңында министр Шымкент қаласы әкімдігінің тиісті құрылымдарымен бірлесе отырып, ЖБО арқылы білім саласындағы ахуалды бақылаудың үйлесімді жүйесін қалыптастырудың маңыздылығына тоқталды. Бұл — тек мектеп деңгейінде ғана емес, қалалық, тіпті республикалық көлемде білім беру саясатын басқарудың тиімді моделіне айналмақ.
ЖБО базасында педагогтер мен мектеп әкімшілігіне арналған оқыту семинарлары, әдістемелік кездесулер және шешім қабылдауға негіз болатын талдамалық деректерге қолжетімділік тетіктерін қалыптастыру да жоспарлануда.
